Ülkemizde ve dünyada son yıllarda teknolojik gelişmeler hızla artmakta ve yaygınlaşmaktadır. Teknoloji her alanda yükselişini sürdürürken, en büyük yükseliş Bilgi ve İletişim Teknolojilerinde yaşanmaktadır. Bu sektörde ülke olarak ihtiyacımızın çoğunlukla dışa bağımlı teknolojilerle sürdürüldüğü görülmektedir. Ancak aynı zamanda teknolojiyi yakından takip eden ve kullanan bir ülke olduğumuz gözlenmektedir. Ulusal ve uluslararası kaynaklardan edinilen bilgiler doğrultusunda, ülke olarak Bilgi ve İletişim Teknolojileri alanında büyüme potansiyeli açısından önemli pazarlar arasında yer aldığımız söylenebilmektedir.
Ülkemizde bu konuda yaşanan en büyük sorun, nitelikli işgücü kaynağıdır. İşverenler, Bilgi ve İletişim Teknolojileri sektöründe aranan niteliklerde insan kaynağı bulmakta zorluk yaşamaktadır. İş arayan açısından bakıldığında ise kişi, hem büyük şehirler dışında istediği işi bulmakta zorluk çekmekte, hem de sahip olduğu nitelik ve yetkinlikleri işinde kullanamama gibi zorluklar yaşamaktadır.
1 Milyon İstihdam Projesi; hem ülkemizin Bilgi ve İletişim Teknolojileri pazarını öne çıkarabilecek, hem de iş arayan ve işverenlerin aradığı nitelikte iş ve çalışan bulmasına olanak sağlayabilecek bir proje olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkemizin her yerinden vatandaşımızın katılım sağlayarak bir veya birden fazla alanda uzmanlık kazanması, işverenlerin de aradığı yetkinlikte çalışan bulması ve istihdam etmesi, böylece her iki tarafın da daha üretken ve verimli çalışmasına olanak sağlanması bu projenin en büyük hedefidir.
Bilgi teknolojileri konusunda dünyadaki durum ekonomi ve eğitim ekseninde değerlendirildiğinde ülke bazında bu alanda farklı uygulamaların geliştirildiği görülmektedir. Bilgi teknolojileri konusunda başarılı ülkelerin çoğunlukla eğitim sisteminde erken aşamalarda bilgi teknolojileri konularında içerikler geliştirdiği ve bu şekilde STEM bazlı bir eğitim modeline geçtiği görülmektedir. Öte yandan ülkelerin, bilgi teknolojileri alanında hem ticari faydanın artması hem de nitelikli insan kaynağının artması için farklı teşvikler geliştirdiği görülmektedir. Girişimcilere ve fona ihtiyaç duyan işletmelere verilen desteklerle orta vadede kazanımlar elde edildiği görülmektedir.
Avrupa ve Amerika özelinde insan kaynağının bilgi teknolojileri alanında gelişimi incelendiğinde bootcamp ismi verilen bazı gönüllü, özel veya devlet destekli sistemlerin katılımcıların istihdam odaklı gelişimini sağladığı ve bu süreçte eğitimler online ve/veya yüz yüze/uygulamalı verilerek gerekli sertifikasyon başarılarıyla nitelikle ve çok sayıda istihdam sonucuna ulaşıldığı görülmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde ise ülkemizde olduğu gibi devlet destekli özel projelerin başlatıldığı ve bu projelerde bazen global eğitim tedarikçileriyle çalışıldığı görülmektedir. Global online eğitim sunan bu tedarikçiler üniversite, özel sektör ve uzmanlardan oluşan eğitim sağlayıcılarıyla eğitimler sunmakta ve eğitim sonu sınav başarısıyla sertifikasyon sağlamaktadırlar. Amerika dahil birçok ülkede resmi mesleki kriterlerde ilgili lisans bölümü mezuniyeti şart iken, genelde bu ülkelerin bilgi teknolojileri sektöründeki firmalarda da istihdam süreçleri için bu söz konusu programların verdiği sertifikalar yeterli görülmektedir. Ayrıca bazı eğitim tedarikçilerinin üniversite akreditasyonlarıyla sertifika verdiği de görülmektedir.
Ülkemizdeki potansiyeli ve mevcut iş gücünü incelediğimizde, TÜİK’e göre geçtiğimiz yıl, dar tanımlı işsiz sayısı 3 milyon 777 bin kişidir, geniş tanımlı işsiz sayısı da 8 milyon 45 bin olarak görülmektedir.
Türkiye’de üniversite mezunu olup da herhangi bir işte çalışmayanların sayısı da 1 milyon 350 bin olarak ifade edilmektedir. Türkiye İŞ KURUMU 2021 yılı İşgücü Piyasası Araştırması kapsamında bilgi ve iletişim sektöründe 16 bin 358 işyeri için veri derlenmiş olup, bu işyerlerinde toplam 253 bin 206 çalışan tespit edilmiştir. Ayrıca SGK’dan alınan bilgilere göre bu alanda yaklaşık 270 bin personelin istihdam edildiği bilinmektedir. 05 Ağustos 2021 günü yayınlanan YÖK İstatistiklerine göre Elektrik, Elektronik mühendisliği programlarından 2019-2020 öğretim yılında 9.578 Erkek, 2.153 Kadın olmak üzere toplam 11.731 öğrenci mezun olmuşlardır. 2006 yılı sonrasında açılan devlet üniversiteleri, var olan devlet üniversitelerinin kontenjanlarının artırılması ve 2008 yılından başlayarak açılan vakıf üniversiteleriyle Bilgisayar Mühendisliği, Yazılım Mühendisliği ve Bilişim Sistemleri Mühendisliği bölümlerinin sayıları da hızla yükselmiştir; bu bölümlerin yaklaşık 13.000 öğrenci kontenjanı vardır. Tüm bu verilere bakıldığında bu alanda yeterli istihdam olmadığı ve ihtiyaç duyulan iş gücünün mevcut yapılardan karşılanamayacağı anlaşılmaktadır.
Proje kapsamında yaptığımız çeşitli görüşme ve araştırmalara göre; 2022 yılında veri tabanı uzmanı, iş analisti, bilgi teknolojileri güvenliği, yazılım mühendisi/uzmanı, e-ticaret uzmanı, veri ve bilgi yönetimi, iş zekâsı uzmanı, IT işe alım uzmanı, Linux sistem administrator ve dijital pazarlama gibi alanlarda 150 bin yeni istihdam sağlanacağı farklı kaynaklar tarafından ifade edilmektedir. Sektör temsilcileri kısa vadede sağlık bilişimi, güvenlik bilişimi, e-ticaret, e-devlet uygulamaları geliştirmeleri için acil 35 bin kişilik bir istihdam sağlanmasını beklemektedir. İstihdam ihtiyacı olan işverenlerin ihtiyacını karşılayacak adayların, ilgili bölümlerden mezun olsalar da doğru nitelikte olmaları için pozisyonun gereği olan Pratik ek eğitimleri almaları gerektiği de bilinmektedir. Ayrıca diğer potansiyel istihdam imkanlarına baktığımızda örneğin, Türkiye’de 2020 yılında tüm işletmelerin %99,8’sini ifade eden KOBİ’lerin sayısı toplam 3.5 Milyondur. Ülkemizde 2021 ilk 6 ayı itibarıyla e-ticaret faaliyetinde bulunan işletme sayısı 321.742’dir. Bu sayının 2023 yılı sonuna kadar 500 Bine ulaşması beklenmektedir. Tüm bu e-ticaret işletmelerinin ve Kobilerin 2023 yılı sonuna kadar 1 Milyon Bilişim Personeli İstihdama ihtiyacı olduğu ilgili sektör temsilcileri tarafından belirtilmektedir. Bu gibi yeni fırsat alanlarında özellikle KOBİ ve büyük işletmelerde istihdam edilebilecek KOBİ Bilişim Uzmanı ve e-Ticaret faaliyeti yürütecek işletmeler için e-ticaret uzmanlarının yetiştirilmesi hedeflenerek mevcut ihtiyaçlara ek dijital dönüşüm vizyonunda istihdam alanları oluşturulabileceği görülmektedir. Dünyadaki ve ülkemizdeki bu veriler, potansiyel ve ihtiyaçlar doğrultusunda başlatılması kaçınılmaz olan 1 Milyon İstihdam Projesini vazgeçilmez yapmaktadır.
Hazine ve Maliye Bakanlığımız sahipliğinde, Sayın Cumhurbaşkanımızın desteği ve çağrılarıyla 2020 Yılı Nisan Ayında başlayan projemiz kapsamında, bilgi teknolojileri alanında kariyer sahibi olmak isteyen vatandaşların özgeçmişlerini oluşturması amacıyla “1 Milyon İstihdam” sistemi (https://1milyonistihdam.hmb.gov.tr/) geliştirilmiştir. 2022 yılı mayıs ayı sonu itibariyle proje sistemine 880 binden fazla kişi başvurmuş ve 725 binden fazla kişi kaydolarak 360 binden fazla kişi özgeçmişini sistemde doldurmuştur. Proje kapsamında bir başka sistem olan BTKAkademi, bilgi teknolojileri alanında online eğitim hizmeti sunmaktadır. Bugün itibariyle BTKAkademi’ye proje kapsamında yüklenen 100 bin dakikalık 195 eğitim, 900 binden fazla kişi tarafından alınmaya başlanmış ve 120 binden fazla kişi eğitimlerini tamamlamıştır.
Kullanıcılar 1 Milyon İstihdam Projesi Web Sitesinde hazırlanan “Kariyer Rehberi” üzerindeki 23 pozisyondan biri arasından seçecekleri pozisyona göre alması gerekli veya tercih ettiği eğitimlere kaydolup, eğitimleri ücretsiz ve koşulsuz olarak alabilmektedir. Alınan eğitim bilgisi ve eğitim sonu başarı belgeleri 1 Milyon İstihdam sisteminde bulunan kullanıcı özgeçmişlerine yansıtılmaktadır. Proje kapsamında istihdamın başlaması için işverenlerin sisteme kaydolması ve özgeçmişlerde tarama yapması için gerekli çalışmalar da tüm özellikleriyle 2022 yılı başında tamamlanmıştır. 2022 yılı ocak ayında sistemimiz tüm işverenlerin kullanımına açılmış olup, sisteme kayıtlı 150 işveren tarafından yayınlanan 200’den fazla iş ilanına sisteme kayıtlı adaylar 7.000’den fazla başvuru yaparak işverenlerle görüşmelere devam etmektedir.
Projenin daha fazla adaya ulaşması ve gelişmesi için proje çalışmalarına hızla devam edilmektedir. Proje ortakları olan; eğitim içerik sağlayıcısı ‘Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuyla’, ölçme ve değerlendirme sisteminin kurulması için ‘T.C. Millî Eğitim Bakanlığıyla’, ‘Mesleki Yeterlilik Belgesi’ uyumu için ‘Mesleki Yeterlilik Kurumu Başkanlığıyla’, eğitim içeriklerinin zenginleştirilmesi ve projenin yaygınlaştırılması için ‘T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığıyla’, projenin özellikle sosyal ortamlarda genç adaylarla buluşması için ‘T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığıyla’ ve akademik destek sağlanması için ‘İzmir Ekonomi Üniversitesiyle’ iş birliği sağlanarak protokoller imzalanmış olup, 1 Milyon İstihdam Projesi’nde bu kurumlarla eş güdüm içerisinde çalışmalar gerçekleştirilmektedir.
Yakın dönemde proje tanıtım çalışmaları artırılarak daha fazla adaya ve işverene ulaşılacak olup, aynı zamanda proje kapsamındaki eğitim içeriklerinin kalite ve sayısının artırılması sağlanacaktır. Türkiye’nin bilgi teknolojileri alanındaki ilk ve tek eğitim ve istihdam platformu olan 1 Milyon İstihdam Projesi tüm paydaşlarından aldığı destek ve güçle hedefine emin adımlarla ilerlemektedir.
Emre ALIÇ, 1 Milyon İstihdam Projesi Program Yöneticisi
Visit Linkedin Profile
Emre Alıç, PMP 
Bir Cevap Yazın